Het speelgoed van gisteren:

— Stoommachines —

Mijn naam is Danny en ik ben geboren in 1970.

Wie opgroeide in de jaren 70, heeft spelen met mechanisch speelgoed nog zeer intensief beleefd.

De jaren 70 kondigden misschien wel het einde van het blikkenspeelgoedtijperk aan, omwille van kinderveiligheid en goedkopere plastic producten.

Het was ook een tijdperk dat alles werd omgegooid van meschanis naar  batterij-, electro- en uiteindelijk computercultuur.

Toch zijn er fabrikanten zoals Märklin, Wilesco, Mamod etc... die op een of andere manier wisten te overleven, tegen de als maar groeiende goedkope en minder kwalitatieve aziatische markt.


Als zesjarige kreeg ik mijn eerste Märklin-treinset met de typische blikken M-rail.

Gebouwd met de kwaliteit van robuust blikken materiaal, en speelgoed dat na bijna 50 jaar gebruik nog even robust is, als toen het uit de doos kwam.

Het is ook speelgoed dat kinderen inzicht moest geven naar latere technische bewustwording.

Wat blijkbaar heeft gehopen, want nu rij ik met echte treinen.


Reeds als kind ben ik gefascineerd door techniek, vormgeving, geschiedenis, industriële revolutie...

Misschien heb ik dat met paplepel van mijn vader overgekregen, hij wist mij altijd te boeien door techniek.

Hij had het van zijn vader, je kan dus wel zeggen, een logisch gevolg.


Mijn eerste confrontatie met stoommachines had ik als kind, toen ik met mijn ouders regelmatig naar vlooienmarkten ging.

En WOW, daar stonden ze, de imposante speelgoedmachines van grootvader, ik was onmiddelijk gefascineerd.

Alhoewel ik er nooit één  heb gekregen als kind, te gevaarlijk oordeelde mijn vader, misschien ook wel terecht.

Toch heeft dit stukje prachtige techniek zich vastgezet in mijn geheugen.


Ouder geworden deed ik nog steeds aan modelbouw, waar ik veel ervaring opdeed met verftechnieken, metaalbewerking enz...

Tot ik enkele jaren geleden besloot, in een zotte vlaag, een Mamod-machientje te kopen, en de rest is geschiedenis.

Ik zoek nu constant, en zo nu en dan vind ik zo een wrakje uit grootvaders tijd.

Een tijd dat speelgoedmakers  hoogkwalitatieve kunst produceerden, een tijd dat industriële revolutie, evolutie en productie zijn hoogtepunt bereikten, maar ook een tijd dat mechanische oorlog en massavernietigingskampen nieuw waren.

Al dit zit opgekropt in deze machientjes.

En naast de fun van oude dingen restaureren en conserveren, zijn ze zeker de moeite om te redden, want achter hen zit geluk, verdriet, rijkdom, armoede, oorlog en rassenvervolging.


Als ik een machientje koop probeer ik altijd te achterhalen van wie het geweest is.

Meestal is het antwoord, dat het een al dan niet vergeten erfenis van grootvader is, dat het niet meer funcioneert en daarom gewoon weg moet.

Ik zie dan een grootvader als kind, dol van vreugde, want speelgoed was zeldzaam, een luxe die enkel de rijkere klasse zich kon permitteren en niet iets wat je elke week kreeg.

En wie denkt dat grootvader de machinebediener van het speelgoed was, was fout.

Het was overgrootvader die de machine kocht en bediende, en grootvader mocht er naar kijken.


Meestal komt zo een stoommachientje aan in een kartonnen doos, met soms een laag stof van 8O jaar oud, teer geworden olie, spinnenwebben en met muizenexcramenten inclusief.

Je gaat dat ding dan bestuderen, en een volledige research doen, proberen missende elementen terug te vinden, en in het ergste geval de missende elementen zelf te produceren.


Je zult mij ook regelmatig terugvinden op internationale verzamelaarsforums onder de alias van Nuvolari.

Je kan ze vinden onder de rubriek "links"

Ik hoop dat jullie deze blog mooi vinden en kunnen genieten van grootvaders speelgoed.

Laat eens iets weten, je vindt mijn gegevens onder "contact"


Geniet ervan,

Danny